Κατά την περίοδο της επικράτησης της ελληνικής γλώσσας στη Νότια Ιταλία αναπτύχθηκε και μια ιδιαίτερη μουσική παράδοση με διαφορετικά τραγούδια στην περιοχή του Σαλέντο και της Καλαβρίας.

Τα τραγούδια αυτά τραγουδιούνται στη ιδιόμορφη αυτή διάλεκτο (Grecanica - Γκρεκάνικα) που είναι ένα κράμα ελληνικών και ιταλικών. Τα τραγούδια αυτά καταγράφηκαν το τελευταίο τέταρτο του 20^ου αιώνα και γνώρισαν μεγάλη απήχηση στην Ελλάδα.


Τραγούδι αγάπης των χωριών του Σαλέντο ‘‘Ωραία μου Πιτσουλίνα’’

Ωρια μου πιτσουλίνα .. Ωρια μου πιτσουλίνα τσε καλάντα χαιρούμενη που πάντα επάει γελώντα, -χαιρούμενη που πάντα πάει γελώντα νινέλλα!. εμμοιάτζει το καρόφετζo τι κιάντα noudai τη πριμαβέρα επάει πετώντα νινέλλα Εδώ σε κάνω ντέκα χρόνου πάντα τσε ντε σατσιάμου μάι σε κανονώντα τσε ντε σατσιάμου μάι σε κανονώντα νινέλλα

Ωραία μου περιστέρα (μικρούλα)... Ωραία και χαριτωμένη μου περιστέρα που πάντα είσαι χαρούμενη. και πας γελώντας.-που πάντα είσαι χαρούμενη πας γελώντας μικρή μου! Μοιάζεις με το γαρύφαλλο το λουλούδι, με πουλάκι της άνοιξης και πας πετώντας πουλάκι της άνοιξης Εδώ και δέκα χρόνια σε κοιτάζω πάντα και δε σε χορταίνω ποτέ κοιτάζοντας σε, και δε σε χορταίνω ποτέ κοιτάζοντας σε μικρή μου!

 

Ταραντέλα «πίτσικα»

Λαϊκός χορός που συνδέεται με το φαινόμενο του ταραντισμού, μιας μορφής κρίσης-μανίας που οφειλόταν στο τσίμπημα (πίτσικα) μια αράχνης, της Lycosa Tarantula που φέρει τ’ όνομα της από την πόλη του Τάραντα. Ένας «μουσικός εξορκισμός», κατά τον οποίο ο ‘ταραντάτο’, ανάλογα την αράχνη που τον είχε τσιμπήσει,εκστασιαζόταν με ένα από τα 12 μελωδικά μοτίβα που παίζανε οι οργανοπαίχτες και θεραπεύονταν από την κρίση του. Η διάρκεια της θεραπείας μπορούσε να διαρκέσει μέχρι και δύο ημέρες. Ο ταραντισμός που συνδέεται με τους διονυσιακούς χορούς της αρχαίας Ελλάδας έπαψε να υπάρχει μετά τον Β΄ Παγκόσμιο πόλεμο.

Ταραντέλλα ‘‘πίτσικα’’. Ασκα καλεdda μου να παρτ-τη βη κα τσεμερώνει, κα τσεμερώνει τσιουριακή πορνό.. Εδώ ακώ καμπάνα στο μέρο του πορνού εβώ σ΄κώνομαι το κροβάτ’ τσε λέω πρεγκιέρα του Χριστού. Εδώ εντύνομαι φατσέμαι ετσεί μπρο, κανονώ ετ-την ανγκέρα μη ε καλό τσαιρό. Επάω στην γκιστέρνα σίντα σπυρί νερό, το βά ddv τσειέ στη λίμπα τσε πλένω μούσο εβώ. Επιάνω μαντηλάι, ε πουλίτο τσε καλό, ε σουγκίτζω το μουσάι μου να μου φη ο υπουνο. Ντεπόι επάνω .. βάddω μοτόρε αμπρό Ε πάω στο χωραφάλι μου τσε ντοινιώ τσε πολεμώ, Εκεί έχει ο oύddo κα μου κάνει κουμπανία Τσε πούρε λίγα λόγια τσε στέμε σ΄αρμονία..

Ταραντέλλα ‘‘πίτσικα’’ Σήκω καλή μου να ετοιμαστείς γιατί ξημερώνει, ξημερώνει Κυριακή πρωί.. Εγώ ακούω την καμπάνα το πρωί, σηκώνομαι από το κρεβάτι και κάνω την προσευχή μου στο Χριστό. Ντύνομαι , βγαίνω εκεί μπροστά και κοιτάζω τον ουρανό αν είναι καλός καιρός. Πάω στη στέρνα για λίγο νερό το βάζω εκεί στη λεκάνη και πλένω το πρόσωπο μου. Παίρνω την πετσέτα που είναι καθαρή και ωραία, και σφουγγίζω το πρόσωπο για να μου φύγει ο ύπνος Μετά παίρνω .. και βάζω μπροστά το μηχανάκι, πάω στο χωραφάκι μου κι αρχίζω να δουλεύω. Εκεί είναι ο σκύλος που μου κάνει συντροφιά, και με λίγα λόγια ζούμε αρμονικά.

Μια ‘ταραντάτα’ σε σκηνή κρίσης (φωτό Franco Pinna 1959)	Ελληνόφωνος στο Salento στις αρχές του 20ου αιώνα (φωτό G. Palumpo)

 

Δείτε το video με ένα χορευτικό ταραντέλας

|

|